Η βουβωνοκήλη στα παιδιά είναι η παρουσία μιας διόγκωσης στις βουβωνικές περιοχές του σώματος, η οποία προκαλείται από την πίεση, που ασκεί το έντερο σε ένα αδύναμο σημείο του κοιλιακού τοιχώματος. Στην παιδική ηλικία αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες χειρουργικής επέμβασης. Πριν από 400 χρόνια, ο Γάλλος γιατρός Ambroise Pare περιέγραψε την βουβωνοκήλη στα παιδιά, ως μια πάθηση που θα μπορούσε να θεραπευτεί χωρίς επέμβαση. Δυστυχώς από τότε, δεν έχει βρεθεί άλλη θεραπεία εκτός από την χειρουργική διόρθωση. Η βουβωνοκήλη στα παιδιά είναι μια από τις πιο συχνές χειρουργικές παθήσεις στην παιδική ηλικία.
Αιτιολογία
Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται από διάφορες κοιλότητες, οι οποίες περιέχουν τα διάφορα όργανα. Μια από αυτές είναι και η κοιλότητα της κοιλιάς, η οποία περιέχει το μεγαλύτερο τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα, όπως το στομάχι, το λεπτό και το παχύ έντερο, το ήπαρ και την χοληδόχο κύστη, τον σπλήνα, το πάγκρεας, την μήτρα και τις ωοθήκες στις γυναίκες.
Η κοιλότητα της κοιλιάς προστατεύεται από τον έξω κόσμο με ένα σύστημα ισχυρών μυών και κάποιων ειδικών ισχυρών μεμβρανών, που ονομάζονται απονευρώσεις ή περιτονίες. Η παρουσία ενός αδύναμου σημείου σε αυτό το στηρικτικό σύστημα, μπορεί να οδηγήσει στην πρόπτωση κάποιου οργάνου (συνήθως του λεπτού εντέρου) προκαλώντας έτσι την δημιουργία κήλης.(Εικ.1)
Στα νεογέννητα, στα βρέφη και στα παιδιά, υπάρχει μερικές φορές ένα τέτοιο αδύναμο σημείο στην βουβωνική περιοχή. Αυτό σχετίζεται με την παρουσία ενός εμβρυϊκού σχηματισμού που λέγεται ελυτροπεριτοναϊκός πόρος στα αγόρια ή εκκόλπωμα του Νακ (Nack) στα κορίτσια. Έχει την μορφή ενός μικρού σάκου ή μικρού σωλήνα, που διέρχεται δια μέσου του συστήματος των μυών. Αυτό μπορεί να γίνει αιτία ώστε να δημιουργηθεί αυτό που αποκαλούμε βουβωνοκήλη, αλλά επίσης να γίνει αιτία δημιουργίας υδροκήλης ή κύστης σπερματικού τόνου.
Συχνότητα εμφάνισης – Επιδημιολογικά στοιχεία
Υπολογίζεται ότι 1%-5% περίπου από τα τελειόμηνα νεογνά θα εμφανίσουν κάποια στιγμή της παιδικής ηλικίας βουβωνοκήλη, με την συχνότητα να είναι αυξημένη στον πρώτο χρόνο της ζωής. Πρόωρα νεογνά έχουν αρκετά μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης, ανάλογα και με τον βαθμό προωρότητας. Επίσης ο αριθμός των αγοριών είναι 3-4 φορές μεγαλύτερος των από αυτό των κοριτσιών, ενώ είναι πιο συχνή η εμφάνιση της κήλης στην δεξιά πλευρά. Ένα παιδί που εμφανίζει κήλη στην μια πλευρά, έχει αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσει κήλη και από την άλλη πλευρά σε μελλοντική χρονική στιγμή
Διάγνωση
Η βουβωνοκήλη στα παιδιά γίνεται συνήθως αντιληπτή με την μορφή μιας διόγκωσης στην περιοχή λίγο πάνω από τα γεννητικά όργανα, είτε αριστερά είτε δεξιά (βουβωνικές περιοχές του σώματος). Στα αγόρια η διόγκωση μπορεί να αφορά και το όσχεο ή και μόνο το όσχεο. Η διόγκωση οφείλεται συνήθως στην πρόπτωση δια μέσου του κοιλιακού τοιχώματος του εντέρου. Η διάγνωση της κήλης είναι κατεξοχήν κλινική και βασίζεται στο ιστορικό (οι γονείς βλέπουν την διόγκωση), και στην εξέταση από τον γιατρό (ψηλαφά την κήλη). Σπάνια θα χρειαστεί έλεγχος με υπερηχογράφημα.
Τι προβλήματα δημιουργεί η βουβωνοκήλη στα παιδιά
Το βασικό πρόβλημα που δημιουργεί η βουβωνοκήλη στα παιδιά είναι αυτό της περίσφιξης. Το έντερο μπορεί να παγιδευτεί μέσα στον σάκο που αναφέρθηκε πριν και να μην μπορεί να επιστρέψει πίσω στην κοιλιά. Εάν (το έντερο) δέχεται πολύ μεγάλη πίεση, θα αρχίσει σταδιακά να επηρεάζεται η αιμάτωση του. Το παιδί θα αρχίσει να γίνεται ιδιαίτερα ανήσυχο με έντονα τα σημάδια του πόνου ενώ θα παρατηρήσει κανείς μια σκληρή διόγκωση στην βουβωνική περιοχή. Αυτό συνιστά ιατρικό επείγον και επιβάλλει την άμεση προσαγωγή του παιδιού στο γιατρό. Η συχνότητα περίσφιξης είναι συνολικά περίπου 15% επί του συνόλου των κηλών στα παιδιά, με την συχνότητα να είναι ιδιαίτερα αυξημένη στον πρώτο χρόνο της ζωής και τα κορίτσια να παρουσιάζουν ελαφρά πιο συχνά περίσφιξη.
Αντιμετώπιση – Θεραπεία
Η αντιμετώπιση της βουβωνοκήλης στα παιδιά είναι χειρουργική. Το παιδί εισάγεται στο νοσοκομείο, η επέμβαση γίνεται υπό γενική αναισθησία, και παραμένει 4-6 ώρες μετά την επέμβαση συνήθως.
Στα παιδιά δεν είναι συνηθισμένη η λαπαροσκοπική διόρθωση της κήλης.
Όταν κάποιο παιδί παρουσιάσει περίσφιξη, πρέπει να διακομιστεί άμεσα στο νοσοκομείο. Ο παιδοχειρουργός θα προσπαθήσει να ανατάξει την περίσφιξη με εξωτερικό χειρισμό. Η μέθοδος αυτή έχει ποσοστό επιτυχίας 95%. Έαν γίνει η ανάταξη με τον χειρισμό όπως και είναι συνηθισμένο, το παιδί παραμένει στο νοσοκομείο 1-2 ημέρες και κατόπιν γίνεται η διόρθωση της κήλης χειρουργικά. Εάν ο χειρισμός αποτύχει, το παιδί πρέπει να εισαχθεί επειγόντως στο χειρουργείο για να γίνει άμεση χειρουργική διόρθωση της κήλης.
Η επικρατούσα άποψη είναι για τις ασυμπτωματικές κήλες είναι, να χειρουργούνται μέσα σε ένα παράθυρο το πολύ δύο εβδομάδων από την στιγμή που θα διαγνωσθούν. Εξαίρεση αποτελούν τα νεογνά. Όταν η κήλη διαγιγνώσκεται κατά την γέννηση, καλό είναι να γίνεται η διόρθωση της στην διάρκεια της παραμονής του νεογέννητου στο μαιευτήριο.
Επιπλοκές
Η επέμβαση θεωρείται σήμερα επέμβαση ρουτίνας με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Παρόλα αυτά καταγράφεται διεθνώς ποσοστό υποτροπής της κήλης μετά από επέμβαση 1-2%. Δεν θα πρέπει να συγχέεται η υποτροπή χειρουργηθείσας κήλης, με την εμφάνιση βουβωνοκήλης στην άλλη πλευρά.
